سمی ترین ماهی دنیا، بهترین خوراک ژاپنی ها

بادکنک‌ماهی در ژاپن به عنوان غذایی لوکس مصرف می‌شود.این در حالی است که روده، تخمدان و کبد این گونه از ماهی‌ها حاوی سم تترو دوتوکسین است که ۱۲۰۰ برابر کشنده‌‌تر از سم سیانور است.

به گـــزارش خبرگزاری علم و فناوری استان سمنان؛ بادکنک‌ماهی در ژاپن به عنوان غذایی لوکس مصرف می‌شود. روده، تخمدان و کبد این گونه از ماهی‌ها حاوی سم تترو دوتوکسین است که ۱۲۰۰ برابر کشنده‌‌تر از سم سیانور است.

بادکنک ماهی ها

بادکنک ماهی (Balloon Fish) با نام علمی دایودان هولا کنتوس (Diodon Holocanthus) از گونه ماهی های جعبه ای شکل محسوب می شود؛ این ماهی، سری زاویه دار و چشمانی درشت دارد. باله های این ماهی در ناحیه سینه و دم نسبتاً کوچک و ظریف هستند. پوست این ماهی به رنگ سفید است که با خال های سیاه رنگی پوشیده شده البته در بعضی نواحی پوست، مناطقی سایه دار دیده می شود. در حالتی که رشد این ماهی کامل شود، طول آن در حدود 50 سانتی متر خواهد شد.

این ماهی ظاهری غیر مهاجم و آرام دارد و در مواقع عادی رفتار آن کاملاً دوستانه است.بادکنک ماهی در میان تپه های مرجانی، صخره های بستر دریا و مناطق پوشیده از گیاهان دریایی زندگی می کند. این ماهی تقریباً در سراسر آب های کره زمین پراکندگی دارد. در اقیانوس اطلس این ماهی از باهاما تا برزیل غربی دیده شده و در اقیانوس آرام به شکلی گسترده در آب های نزدیک به جزیره ها حضور دارد. بادکنک ماهی در آب های کم عمق زندگی کرده و به ندرت در ژرفایی بیش از 100 متر یافت می شود.

بادکنک ماهی یک شکارچی شبانه است؛ در طول روز در غارها یا شکاف های کوچک استراحت کرده و با فرا رسیدن شب، فعالیت آن برای به دست آوردن غذا آغاز می شود. این ماهی به ندرت از آب های اطراف محل سکونت خود دور می شود؛ باله های کوچک و دم ضعیف بادکنک ماهی، نیروی کمی تولید می کنند اما در کنار این نقیصه، ثبات خوبی به حرکت ماهی می دهند.

فیلم سمی ترین ماهی دنیا از صید تا طبخ

در منوی غذایی بادکنک ماهی، حلزون، خرچنگ های هرمیت، پولیپ های دریایی و ... جایگاه خاصی دارند. برخلاف باله ها، این ماهی آرواره های عضلانی و دهانی خاردار دارند و با سرعت و چابکی طعمه را ربوده و می بلعند.

به هنگام شب در دریا بسیاری از شکارچیان به خواب و استراحت مشغول می شوند اما در پوشش تاریکی گروهی وحشت آور از شکارچیان شبرو فعالیت خود را آغاز می کند. با توجه به اندازه کوچک بادکنک ماهی، او در فهرست غذایی بسیاری از شکارچیان قرار می گیرد؛ اما با وجود این مخاطرات، بادکنک ماهی بدون هیچ واهمه و ترسی در آب ها به حرکت و زندگی می پردازد زیرا او یکی از شگفت انگیزترین تاکتیک های دفاعی طبیعت را به خدمت گرفته است.

در هنگام احساس خطر، این ماهی به سرعت آب را به درون معده کشان خود می مکد، این مکش تا جایی ادامه می یابد که معده پرآب قسمت اعظم بدن را فراگرفته و آن را از حالت مستطیل شکل خارج می کند؛ با تغییر شکل بدن خارهایی که روی سطح آن قرار دارند (و در حالت عادی خوابیده و غیرقابل مشاهده هستند) بلند می شوند. شکارچی که در ابتدا یک ماهی کوچک اشتهاآور را دیده، حال با یک توپ گرد میخ دار مواجه می شود که خوردنش کار آسانی نیست.

گاهی ممکن است که شکارچی بسیار سریع باشد و بادکنک ماهی فرصت مکش آب و تغییر شکل را پیدا نکند، در این حالت بادکنک ماهی توسط مهاجم بلعیده می شود اما در همین وضعیت بادکنک ماهی به مکیدن آب ادامه می دهد تا این که در گلوی مهاجم به وضعیت دفاعی خود می رسد یعنی متورم و خاردار می شود. در این وضعیت اگر مهاجم نتواند بادکنک ماهی را از گلوی خود خارج کند، شکار و شکارچی هر دو با هم خواهند مرد. اما بسیاری از شکارچیان شب، ریسک خوردن چنین لقمه گلوگیری را هرگز نمی پذیرند.

بادکنک ماهی،جزء ده خوراکی کشنده دنیا

قدرت بادکنک ماهی فقط در این تغییر شکل شگفت انگیز نیست، این ماهی یک انبار مرگ آفرین و مخوف از سمی وحشت آور است.اندام های داخلی این ماهی نظیر تخمدان ها و کبد حاوی سمی به نام تترادوتاکسین هستند که 1200 مرتبه از سیانید کشنده تر است. این سم روی شبکه عصبی اثر کرده و مانع انتقال سیگنال های الکتریکی از طریق اعصاب می شود. جالب است بدانید این سم توسط باکتری هایی که در بدن ماهی زندگی می کنند تولید می شود و نکته جالب تر این که این باکتری ها در صورت تغذیه طبیعی ماهی، قادر به تولید این سم هستند، بادکنک ماهی هایی که در اسارت نگه داری می شوند سمی نیستند.

تترادوتاکسین سمی کشنده است اما فن آوری بشر از این سم مرگبار دارویی به نام تکتین تولید کرده که به عنوان مسکنی قوی برای تسکین دردها شدید ناشی از سرطان و ... مورد استفاده قرار می گیرد.

بادکنک ماهی جانوری حیرت آور و جالب توجه است، در کنار روش دفاعی منحصر به فرد و سمی نیرومند، این ماهی و هم گونه های آن راز نامشکوف دیگری نیز دارند و آن داشتن یکی از کوچک ترین ژنوم های شناخته شده در بین مهره داران است. کوچکی ژنوم این گروه از ماهیان، تا این زمان باعث حیرت محققین و دانشمندان ژنتیک گشته است.

در بیرون از آب بادکنک ماهی می تواند خود را با هوا پر کند و به شکل توپی باد شده درآید اما به دلیل اختلاف خواص آب و هوا، این ماهی تنها با به آب برگشتن می تواند خود را خالی نماید. بعضی از این خاصیت بادکنک ماهی سوءاستفاده کرده و با کشتن ماهی به این روش (قرار دادن آن در خارج از آب و بلع هوا توسط ماهی و بادشدن آن) از آن به عنوان یک شیء زینتی استفاده می کنند.

ماهی زهرآلود محبوب‌ترین غذای ژاپنی‌ها

سلطان بی‌چون و چرای سفره غذای ژاپنی‌ها بادکنک ماهی «فوگو» است که این ماهی زهرآلود اگر به شیوه صحیح طبخ نشود می‌تواند منجر به مرگ انسان شود.

در شرق دور به خصوص کشور ژاپن گوشت بادکنک ماهی به عنوان غذایی کمیاب و لذیذ مورد توجه است؛ در ژاپن عنوان فوگو به این ماهی و گوشت آن اطلاق می شود. طبخ غذا از این ماهی کاری است که باید با دقت بسیار و توسط آشپزهای متخصص و دوره دیده انجام شود زیرا سم این ماهی در اثر شستن با پختن از بین نمی رود. جداسازی گوشت از نواحی مسموم باید با ظرافت انجام شود. در غیر این صورت یک تکه کوچک از گوشت آلوده می تواند باعث مسمومیت شدید یا حتی مرگ شود.

محبوبیت و طعم دل انگیز ماهی «فوگو» و صید بی رویه آن باعث شده تا جمعیت این ماهی رو به انقراض رود. اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) اعلام کرد: بادکنک ماهی چینی موسوم به ماهی فوگو یکی از چهار گونه بادکنک ماهی محبوبی است که در سفره غذای ژاپنی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد.

این ماهی نیز مانند سایر بادکنک‌ ماهی‌ها باکتریهای تولیدکننده سم را می‌بلعند تا از آنها برای مقابله با مهاجمان مقابله کنند. ماهی فوگو این سموم را در عضوی مانند کبد ذخیره می‌کند. میزان ذخیره زهر هر ماهی به اندازه‌ای است که می‌تواند بیش از 30 انسان بالغ را از پای درآورد.

آشپزهای خبره ژاپنی طوری آموزش دیده‌اند که بتوانند این ماهی را به شیوه صحیح و بدون خطر آماده طبخ و خوردن کنند. این آشپزها اغلب دارای تاییدیه‌های خاصی هستند. با این حال و با وجود رعایت این موارد احتیاطی، حوادث مختلفی نیز بر اثر خوردن این ماهی در ژاپن رخ می‌دهد. به عنوان مثال در سال 2011 میلادی در توکیو مشتری یک رستوران بر اثر خوردن ماهی فوگو جان باخت.

با وجود همه این خطرات این ماهی در ژاپن و بسیاری جاهای دیگر به دلیل داشتن طعم فوق العاده‌اش همچنان محبوب است و یک پرس آن قیمت گزافی دارد به طوری که یک پرس از این ماهی در رستوران‌های توکیو بالغ بر 300 دلار قیمت دارد. اما محبوبیت، بزرگترین تهدید و مشکل برای این ماهی محسوب می‌شود. بطوریکه IUCN اعلام کرده صید بی رویه ممکن است سبب نابودی کامل نسل این ماهی شود. هفته گذشته نیز بادکنک ماهی چینی با عنوان گونه «به شدت در معرض خطر» وارد «فهرست قرمز» اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) شد.

یک بادکنک‌ماهی می‌تواند جان ۳۰ نفر را بگیرد. در ژاپن برای طبخ این ماهی باید دوره‌های آموزشی طولانی‌مدتی را گذراند. این ماهی‌ها همواره توسط ماهرترین آشپزها سم‌زدایی می‌شوند و به قیمت بالا هم به فروش می‌رسند.

انتهای متن/علی صبوری